२०८० चैत्र १५

विचार

Riding the Surge of AI: Empowering Youths for the Future

Riding the Surge of AI: Empowering Youths for the Future

SYM शुद्ध सकारात्मकता, विचार, विचार
Artificial Intelligence (AI) is not just a technological breakthrough; it's a transformative force that is reshaping the world we live in. As we stand on the cusp of the Fourth Industrial Revolution, the role of AI in various industries is becoming increasingly prominent. For today's youths, embracing and harnessing the power of AI is not just an option but a necessity. In this article, we explore how youths can ride the surge of AI, preparing themselves for the challenges and opportunities that lie ahead. Developing a Foundation in STEM Education: The first step in riding the AI wave is to build a strong foundation in Science, Technology, Engineering, and Mathematics (STEM) education. AI is fundamentally rooted in these disciplines, and a solid understanding of them wil...
‘युनिक’ हुन्छन् हरेक बालबालिका, यस कारण गर्न हुँदैन तुलना

‘युनिक’ हुन्छन् हरेक बालबालिका, यस कारण गर्न हुँदैन तुलना

SYM शुद्ध सकारात्मकता, विचार, विचार
(लेखक प्रविज्ञ रेग्मी न्यु मिलेनियम स्कुल इमाडोल, ललितपुरका संस्थापक प्रिन्सिपल हुन्) एउटा रोचक तथ्यबाट सुरू गर्छु। जुम्ल्याहाहरू दुरूस्तै हुन्छन्। बोली, स्वरूप, हिँडाइदेखि हरेक चालढाल उस्तै हुन्छ। ती दुबै एउटै पारिवारिक वातावरण र शिक्षादीक्षामा हुर्केका छन्। पोषणदेखि वंशाणुका सूचनाहरू सबै समान भएको अवस्था छ। तर पनि ती दुईको वैयक्तिक भिन्नता (इन्डिभिजुअल डिफरेन्स) आधारभूत रूपमा फरक हुन्छ। उनीहरूका अनुभव शैली र धारणा फरक हुन्छन्। सहोदर बालबालिकामा पनि यही भिन्नता रहन्छ। ती वयस्क बनिसक्दा, उस्तै वातावरणमा रहे पनि उनीहरूबीच भिन्नता कायमै रहन्छन्। विचारवृत्तिहरू फरक हुन्छन्। यसरी नै विभिन्न परिवार, समाज र संस्कृतिका बालबालिका 'युनिक' (अद्वितीय) हुन्छन् वा ऊजस्तै अर्को कोही हुँदैन। यो विविधताले अद्वितीयपनलाई अझै फराकिलो बनाइदिन्छ। किन होला यस्तो भएको? यसका निहि...
कुनै शिक्षकले किन राम्रो पढाउँछन्, के हो रहस्य? : प्रविज्ञ रेग्मी

कुनै शिक्षकले किन राम्रो पढाउँछन्, के हो रहस्य? : प्रविज्ञ रेग्मी

SYM शुद्ध सकारात्मकता, विचार, विचार
Credit from Publisher : First published on Setopati Mangsir 13th 2080 यो लेख सुरू गर्नुअघि आदरणीय टुकबहादुर विश्वकर्मा सरलाई स्मरण गर्छु। उहाँ ग्रामीण विद्यालयको एक विज्ञ गणित शिक्षक हुनु हुन्थ्यो। त्यो बेला एसएलसी परीक्षामा थोरै विद्यार्थीहरू उत्तीर्ण हुन्थे। एउटा कुराले हामीलाई अचम्मित गर्थ्यो। धेरै विषयमा एसएलसी अनुत्तीर्ण हुने विद्यार्थीले पनि कठिन मानिने गणितमा असीभन्दा माथि वा त्यसको हाराहारी अंक ल्याउँथे। त्यस विद्यालयमा गणित सबै विद्यार्थीका लागि सहज विषय थियो। विद्यार्थीहरू टुक सरसँग पढ्न उत्साहित हुन्थे। नजान्नेले पनि एक महिनाभित्रै आत्मविश्वास प्राप्त गर्थे, सफल बन्थे। के थियो यसको रहस्य? यही रहस्यको विवेचना यस लेखमा गरेको छु। ती उच्च श्रेणीका शिक्षकका अन्तरनिहीत पक्षहरूमा प्रकाश पार्नेछु। शिक्षकको बाह्य स्वरूप र कक्षामा गरिने क्रियाकलाप मात्रले प्रभ...
विचार : समाजवादी मोर्चा किन ?

विचार : समाजवादी मोर्चा किन ?

विचार, विचार
काठमाडौं, ४ असार(रासस) : आज सोमबार नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र), जनता समाजवादी पार्टी नेपाल, नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एकीकृत समाजवादी), नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी लगायतका राष्ट्रिय राजनीतिका प्रभावशाली कम्युनिस्ट एवं वामपन्थी शक्तिको संयुक्त साझा मोर्चा घोषणा हुँदैछ, जसलाई ‘समाजवादी मोर्चा नेपाल’ नाम दिइएको छ । राष्ट्रिय राजनीतिका स्थापित दलहरूको भविष्यमाथि अनेकौँ बहस र नयाँ भनिएका दलहरूको भूमिकाबारे विभिन्न कोणबाट विश्लेषण भइरहेको परिदृश्यमा घोषणा हुने मोर्चाको कार्यभार कस्तो रहला, भूमिका कस्तो होला, गठबन्धन र सिंगो राष्ट्रिय राजनीतिमा मोर्चाको स्थान कहाँ रहला ? यस्ता अनगिन्ती प्रश्न र जिज्ञासाहरू जनमानसमा देखिन्छन् । यो टिप्पणी तिनै विषयको वरिपरि केन्द्रित छ । मोर्चाको आवश्यकताजनयुद्ध र जनआन्दोलनको बलमा स्थापित सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रले आम नागरिकमा अभूतपूर्व ...
विचार : भाषाको संरक्षण र प्रवर्द्धनमा एआईको प्रयोग

विचार : भाषाको संरक्षण र प्रवर्द्धनमा एआईको प्रयोग

SYM शुद्ध सकारात्मकता, विचार, विचार
काठमाडौँ, २६ जेठ : आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) अर्थात् मेसिन इन्टेलिजेन्स यी दुवै शब्दले कृत्रिम बौद्धिकतालाई बुझाउँछन् । प्राकृतिक बौद्धिकताले जन्माएका मेसिनले प्रदर्शन गर्ने बौद्धिकता नै एआई हो । मानवीय बौद्धिकता अनुभवबाट प्रकट गरिन्छ भने मेसिनको बौद्धिकतामा सेन्सरबाट प्रदर्शन हुन्छ । मेसिनमार्फत समस्याको पहिचान गरी त्यसको समाधान दिनसक्नु नै कृत्रिम बौद्धिकता हो । मोबाइलको क्यामराले अनुहार चिन्नु, आवाजको नक्कल गर्नु, स्वचालित कार मान्छेको सहायताबिना गुड्नु, गुगलमा खोजिएका नतिजा प्राप्त हुनु, कम्प्युटरमा चेस वा अन्य खेल खेल्न सक्नु एआईका उदाहरण हुन् । कम्प्युटर र कम्प्युटर नेटवर्कमा रहेका डाटाका आधारमा एआइले काम गर्ने हो । कम्प्युटर र कम्प्युटर नेटवर्कमा रहेका शब्द, तस्बिर र आवाजलाई कम्प्युटरको भाषामा डाटा भनिन्छ । त्यसैले अवको बिश्वमा डाटालाई सुनका रुपमा बुझन थालिएको छ ...
विचारः वातावरण दिवसमा सरसफाइका कुरा

विचारः वातावरण दिवसमा सरसफाइका कुरा

विचार, विचार
काठमाडौँ, २२ जेठ : आज (जुन–५) विश्व वातावरण दिवस । संयुक्त राष्ट्रसङ्घको आह्वानमा आजका दिन विश्वभर यो दिवस मनाउने गरिन्छ । नेपालमा पनि यस वर्ष ‘प्लाष्टिकजन्य प्रदूषण निर्मूल पारौँ, वातावरणमैत्री विकल्पको उपयोग गरौँ’ भन्ने नारा तय गरेर यसको ‘थिम’ भित्र रहेर देशव्यापीरुपमा विभिन्न कार्यक्रम आयोजना गरी वातावरण दिवस मनाइँदैछ । संयुक्त राष्ट्रसङ्घको महासभाले गरेको घोषणा तथा संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय वातावरण कार्यक्रमको अग्रसरतामा सन् १९७३ देखि प्रत्येक वर्ष जुन ५ मा विश्वभर यो दिवस मनाउने गरिएको हो । सरसरती हेर्दा त वातावरणसँग जोडिने वन, जङ्गल, वनस्पतिसहित पारिस्थितिक प्रणाली सबै हो । तर सबैभन्दा निकट तर भित्र लुकेर बसेको अर्काे पक्ष भनेको सरसफाइ हो । प्रकृतिसँग जोडिएका धेरै विषय र प्रणाली वातावरणका साथी हुन् अनि हामी वातावरणका साथी । प्रदुषणदेखि लिएर अनेक प्रकारका वातावरणीय जोखिमहरुला...
विचार ः सामाजिक न्याय, सुशासन र समृद्धिका लागि नयाँ लडाइँ

विचार ः सामाजिक न्याय, सुशासन र समृद्धिका लागि नयाँ लडाइँ

विचार, विचार
प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले २६ वैशाखमा काभ्रेको महाभारत गाउँपालिकामा सडक तथा ग्रामीण विद्युतीकरण कार्यक्रमको शिलान्यास गर्दै भन्नुभएको थियो, ‘‘भ्रष्टाचार नियन्त्रणका लागि एउटा नयाँ लडाइँ सुरु भएको छ ।यो लडाइँमा जनयुद्धको जस्तै साथ चाहिएको छ । विकास र समृद्धिबिना अन्यायको अन्त्य र समाजवादको नयाँ युग सूत्रपात गर्न सकिदैन । त्यसमा पनि तपाईंहरुको हिजो (जनयुद्ध)को जस्तो साथ सहयोग आवश्यक छ । म तपाईंहरुसँग अपिल गर्न चाहन्छु ।’’ साथै, उहाँले आफूले सरकारको नेतृत्व सम्हालेदेखि नै तीन वटा शब्दलाई बढी महत्व दिएको उल्लेख गर्दै भन्नुभएको थियो, ‘‘अन्यायमा परेकालाई न्याय चाहियो । समानता चाहियो । तिनीहरूलाई पनि अधिकार चाहियो । सामाजिक न्याय भनेको त्यही हो । सुशासन भनेको हाम्रो देशमा विसङ्गति, विकृति र भ्रष्टाचारले विकराल रूप लिएको छ । जबसम्म भ्रष्टाचारलाई अन्त्य गरिँदैन नेपाली जनताले ...
‘राजनीतिक विचारभन्दा माथि उठेर मुलुकको विकासमा लागौँ’

‘राजनीतिक विचारभन्दा माथि उठेर मुलुकको विकासमा लागौँ’

विचार, विचार
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका नेता एवम् पूर्वमन्त्री शिशिर खनालले राजनीतिक विचारभन्दा माथि उठेर मुलुकको विकासमा लाग्नुपर्ने बताउनुभएको छ । जनकल्याण सामाजिक केन्द्र र सिद्धेश्वर करिडोर समितिले आज यहाँ आयोजना गरेको वातावरणसम्बन्धी अन्तरक्रियामा उहाँले विकासका लागि राजनीति गर्न नहुने बताउनुभएको हो । “राजनीतिलाई फरक ढङ्गले अगाडि बढाउनुपर्छ, अर्को पार्टीलाई निषेध गर्ने परिपाटीको अन्त्य गर्नुपर्छ”, उहाँले भन्नुभयो । खनालले बागमती करिडोर सरसफाइका लागि धेरै तहमा छलफल भए पनि विष्णुमती करिडोरको विकासका बारेमा धेरै छलफल हुन नसकेको बताउनुभयो । संसारको प्रदूषित सहरमध्ये काठमाडौँसमेत भएको जनाउँदै यसलाई वातावरणमैत्री बनाउन प्रत्येक व्यक्तिको भूमिका महत्वपूर्ण रहेको उहाँको भनाइ थियो । उहाँले सङ्घ र प्रदेश सरकार कानुन बनाउन व्यस्त हुने भएकाले स्थानीय सरकारले स्थानीय क्षेत्रको विकासका लाग...
विचार : प्रगतिशील मनोविज्ञानमाथि विनिर्माणको ‘राजनीति’

विचार : प्रगतिशील मनोविज्ञानमाथि विनिर्माणको ‘राजनीति’

SYM शुद्ध सकारात्मकता, विचार, विचार
काठमाडौँ, ११ वैशाख (रासस) : औद्योगिक क्रान्तिको प्रभावले युरोपभरि औद्योगिकीकरणको सुरूआत, दार्शनिक क्षेत्रमा नयाँ बहसको प्रारम्भ, लोकतान्त्रिक चेतनाको विस्तार र मजदुर आन्दोलन विकसित हुँदै थियो । मुख्यतः १८३० को दशकपछि मजदुर आन्दोलनले सङ्गठित स्वरूप लिँदै जाँदा आन्दोलन लक्ष्यमुखी बनाउन विचारधाराका क्षेत्रमा आधुनिक विचारले स्थान पाउँदै थियो । त्यही बिन्दुमा माक्र्स–एगेल्सको पहलमा सन् १८६४ मा मजदुरको पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय गठन भएपश्चात् राज्यसत्ता र प्रणालीका सन्दर्भमा व्यवस्थित बहस देखाप¥यो । अन्तर्राष्ट्रियमा कार्लमाक्र्स, फ्रेडरिक एंगेल्स, कार्ल काउत्स्की, बाकुनिन, लासाललगायतका विलक्षण प्रतिभाका नेताहरू थिए । माक्र्स भन्थे, “पुँजीवादी राज्यको विकल्प समाजवादी राज्य व्यवस्था नै हो, यसका निम्ति विचार, राजनीति, सङ्गठन र राज्यसत्तामा समाजवादीको योजनाबद्ध पहलकदमी र हस्तक्षेप आवश्यक प...
विचार :नयाँ वर्ष : नयाँ सोच र जिम्मेवारी

विचार :नयाँ वर्ष : नयाँ सोच र जिम्मेवारी

SYM शुद्ध सकारात्मकता, विचार, विचार
नेपालगञ्ज, १ वैशाख (रासस)ः ‘नयाँ’ शब्द आफैँमा खुसी, उत्साह र रहस्यले भरिएको हुन्छ । नयाँ वर्ष आजदेखि सुरु भएको छ । विक्रम संवत्लाई आधार मानी हरेक वर्षको वैशाख १ गतेलाई नेपालमा नयाँ वर्षका रुपमा मनाउने प्रचलन छ । नेपालमा खास जाति विशेषका बेग्लै नयाँ वर्षहरू मनाइँदै आइए पनि विक्रम संवत् नै सबै नेपालीको साझा बन्दै आएको छ । विक्रम संवत् हिन्दू पञ्चाङ्गमा आधारित राष्ट्रिय पात्रो हो । जुन प्राचीन हिन्दू परम्परा र वैदिक समय अङ्कनमा आधारित छ । विक्रम संवत् अङ्गे्रजी पात्रोभन्दा झन्डै ५६ वर्ष आठ महिना १५ दिन अगाडि छ । सूर्यसँग सम्बन्धित भएकाले यसमा ग्रह, नक्षत्रका नाम पनि महिनासँग सम्बन्धित छन् । विश्वका सबै मुलुकमा एउटा नयाँ वर्ष हुन्छ र सबैको भलो होस् भन्ने भावनाका साथ नयाँ वर्ष मनाउने चलन हुन्छ । नयाँ वर्षको पूर्वसन्ध्यामा विश्वभर छरिएर रहेका नेपालीहरुले एक आपसमा शुभकामना दिन सुरु गर...